املاک اوقافی، یکی از انواع املاکی هستند که در کشور ما مورد خرید و فروش و معامله قرار می گیرند و تابع شرایط و قواعد خاصی هستند. در این مقاله، این شرایط مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
املاک اوقافی چه املاکی هستند؟
املاک اوقافی، املاکی هستند که مالک آن ها را به منظور و دلیل خاصی وقف کرده باشد. در یک تقسیم بندی کلی وقف به دو دسته وقف عام و وقف خاص تقسیم می گردد. در وقف عام، واقف مال خود را وقف مصلحت عمومی و عامه مردم می نماید مثل اینکه ملک خود را وقف بیمارستان و یا امورخیریه نماید.مدیریت و اداره این دسته از اوقاف برعهده اداره اوقاف می باشد. اما در وقف خاص، موقوف علیهم و یا به زبان ساده تر کسانی که وقف به نفع آن ها می باشد، محصور و معین می باشد. به طور مثال واقف اعلام می کند که عواید ملک صرف دانش آموزان مدرسه دخترانه جلال آل احمد تبریز باشد .
پس از وقف، مالکیت املاک مورد نظر به اداره اوقاف سپرده می شود و این اداره املاک موقوفه را به صورت اقساط 99 ساله به اجاره اشخاص در آورده و عواید حاصل از آن را صرف هدف مورد نظر واقف می نماید. املاک یاد شده دارای سند معتبر بوده و قابلیت هرگونه خرید و فروش و رهن و اجاره را دارند.
معامله املاک اوقافی
همان گونه که اشاره شد، املاک اوقافی مانند هر ملک دیگری قابلیت معامله و خرید و فروش دارند. اما تنها تفاوتی که با سایر املاک دارند این است که، هرگونه اقدامی در مورد این املاک مستلزم تایید اداره اوقاف می باشد. شما در خرید این ملک، صرفا مالک اعیان یعنی ساختمان ساخته شده بر روی زمین هستید و عرصه به شحصی که ملک را وقف کرده است تعلق دارد. برای مالکیت عرصه، می بایست اجاره 99 ساله تعیین شده توسط اداره اوقاف را پرداخت نمایید. شما برای فروش اعیان یعنی ساختمان ساخته شده روی زمین هیچ گونه منعی ندارید و صرفا برای فروش عرصه یعنی زمین ملک باید تاییدیه متولی اصلی را اخذ کنید. برای نقل و انتقال عرصه می بایست مبلغی به متولی پرداخت گردد که این مبلغ علاوه بر هزینه های خرید و فروش ملک می باشد.
مبلغی که در زمان خرید و فروش عرصه به متولی پرداخت میشود، “ده درصد” مابه التفاوت قیمت کارشناسی زمین در زمان خرید و قیمت کارشناسی زمین در زمان فروش است. متولی موظف است که این مبلغ را صرف اموری نماید که واقف برای آن زمین در نظر گرفته است.
متولی املاک اوقافی
متولی ملک اوقافی بسته به اینکه وقف، خاص است یا عام متفاوت خواهد بود. به طور کلی موقوفات به چند دسته قابل تقسیم هستند:
املاک اوقافی خاص یا شخصی
املاک اوقافی آستان قدس
املاک اوقافی سازمان اوقاف
املاک اوقافی بقاع متبرکه
تفاوت ملک اوقافی و غیر اوقافی
یکی از تفاوت هایی که این املاک با سایر املاک دارند، قیمت آن ها می باشد که معمولا 5 تا 20 درصد نسبت به موارد مشابه کمتر است. این دسته از املاک برای خریدارانی که بودجه محدودتری دارند مناسب خواهد بود. به شرط آن که پیش از معامله ملک تمام جوانب امر را بررسی کرده و در این راستا با وکلای مجرب در این زمینه مشورت نماید. برای مشاوره در خصوص معامله املاک اوقافی می توانید با وکلای گروه حقوقی جاستیتا در تماس باشید.
املاک اوقافی دارای دو سند هستند؛ یکی سند عرصه که نام مالک اصلی یعنی شخص وقف کننده می باشد و سند اعیان که به نام خریدار ملک می گردد. به طور کلی زمانی که ملک اوقافی را خریداری می نمایید، در واقع زمین ملک را از واقف اجاره کرده اید. در نتیجه، اجازه مستقیم برای خرید و فروش این ملک را نداشته و برای هرگونه نقل و انتقال می بایست تاییدیه متولی اصلی را اخذ نمایید.
در سایر موارد، املاک اوقافی تفاوتی با سایر املاک نداشته و همه تسهیلاتی که به یک زمین عادی تعلق میگیرد شامل ملک شما هم خواهد شد؛ برای مثال انواع وامهای ساخت و ساز و مسکن برای این زمین قابل دریافت خواهد بود. اما از سویی دیگر شما هرگز صاحب قطعی زمین وقفی نخواهید بود و قرارداد اجاره به شرط تملیک در ازای پرداخت اقساط ۹۹ساله به شما تعلق میگیرد.
همچنین مطالعه مقاله زیر به شما پیشنهاد می شود: